tysdag 28. april 2009

Thai

Eg kom ut av bussen og rasa nedover bakken for å komma fort heimatt for å skriva. Få minuttar seinare fann eg meg sjølv sitjande i ein framand leilegheit, etande thaimai og skravlande på norsk og engelsk om einannan. Det er slikt som skjer når ein gir nokon ei hjelpande hand, og denne nokon viser seg å vera ei svært kosleg thailandsk dame med verdas søtaste dotter, og som insisterar på å ha middagsgjester. Dermed vart eit par timar av ettermiddagen nytta til å eta thaimat, prata om religion, politikk, familie og jobb, og sjå teiknefilm med ein toåring. Fantastisk!

søndag 26. april 2009

Skulekammeret 2

Det har skjedd før, og det har skjedd på nytt: ein lærdøl er månadens diktar på Skulekammeret til Dagbladet. Denne gong er det Mari, ungdomsleiar i kyrkja, LiV-kursdeltakar og tidlegare gjenstand for min omsorg som barnevakt, som fanga merksemda til juryen med diktet Evighet.

Gratulerar, vetle-Mari!

Løge

Løge er eit kjekt ord. Det vert brukt om noko som er rart, undarleg, komisk, og passar fint i mange samanhengar. Ein stad det ikkje passar, har eg òg funne, BA frå onsdag 22. april 2009, s. 8, ein politifyrstebetjent uttalar seg om bilulukker i Fjøsangervegen: "Det er jo veldig løgent at dette har skjedd, men det er vanskelig å få svar på hvorfor det skjer akkurat der."

Det som er løge(nt), er at journalisten, ein greitt habil bokmålsbrukar (ja, berre greitt habil, det manglar ein del her før språket er på topp) fann ut at akkurat dette adjektivet passa i ein artikkel i ei grei (men absolutt på ingen måte noko meir!) avis frå Bergen. Eit adjektiv som ikkje finst i verken bokmål eller nynorsk? Eit adjektiv me i tillegg bøyer litt på sida av eventuelle normalar? (dette kjem sjølvsagt litt an på bruken av kjønn i tilknyting til bøyinga av dette adjektivet, men det er ein annan (dialekts-)diskusjon) Ja, det passar fint her! Særleg saman med det fantastiske stilbrotet det er å nytta substantivet "indikasjoner" i neste setning.

Kjære journalisti BA: Eg veit at løge er eit fint ord. Eg veit at den stakkars politifyrstebetjenten sikkert nytta det, rett før han snakka om "indikasjoner", "Fjøsangerveien generelt", "antallet personskader" og "ulykkesfrekvens". Og til vanleg er eg til og med for eit munnleg språk og ei nøyaktig attgjeving av det som vert sagt og gjort, gjerne med personlege innslag vist gjennom skildring og ordval. Men alt med måte - òg bruken av mine ord for veka.

torsdag 23. april 2009

Confessions

- eg klarar berre å halda meg unna Facebook i ca 30 minuttar i gongen når eg skriv oppgåve
- det skjer ikkje ting på Facebook kvart 30. minutt...
- førelesaren min prøvde å oppmuntra meg til å skriva med dette utsagnet: "Du må bare skrive. Så begynner du å gråte, men du skriver videre mens du gråter. Alltid skrive. Det er ikke lett å skape tekst, god tekst." Ja, panikken ligg litt utanpå meg - og nei, dette funka eigentleg ikkje som oppmuntring.
- eg er grueleg lett påverkeleg (utanom når det gjeld "oppmuntrande" utsagn), og har lyst på shopping (ikkje slå!).
- eg er blakk, derfor er ideen over ikkje god. Eg satsar på at det går over (enten lysta eller dei økonomiske nedgangstidene...)
- eg er bittelitt sur på våren, for då kjem alle kjærastepara ut (kan dei ikkje berre halda seg heime so eg slepp å sjå dei?!)
- eg har lyst på ein slik ein:(ok, eg har lyst på akkurat dette eksemplaret her)
- ja, eg har sett Confessions of a Shopaholic...

onsdag 22. april 2009

Eg <3 nynorsk

I kveld droppa eg dansen (for fyrste gong dette semesteret, æra til meg!) for å vera litt ekstra nerd og gå på møte i Studentersamfunnet. Saman med fem andre nordistar troppa eg opp for å høyra Linda Eide og Ragnar Hovland sine tankar om livet som nynorskbrukarar og stoda for nynorsken i framtida.

Eide peikte på det som kjenneteiknar det å vera nynorskjournalist (utanom det som kjenneteiknar alle journalistar - stress, høgt alkoholforbruk, tidleg død): fråver av Gud (helvete er avskaffa, derfor er det ikkje eit helvete å vera nynorskjournalist, men helvete er fråver av Gud osb.), overvaking (ein nynorskjournalist eller -forfattar får alltid kommentarar kring språkbruk (her kjente meg meg bittelitt skuldig...) og glede. Det siste var godt å høyra - det er viktig å avlsutta eit innlegg med ei litt positiv vinkling.

Hovland tykte synd på bokmålet, han. Det er ingen som hatar bokmål, men eigentleg ingen som likar det spesielt godt heller. Det er rett og slett lite snakk om bokmål. Konklusjonen her var vel at han skulle ynskja mindre snakk om nynorsken og - men "kampen er målet" sa Eide, og nynorskforkjemparane var vel einige med dei begge. Om me nokon gong kjem dit at nynorsk eller bokmål ikkje er eit tema, so er me på mange måtar nøgde - men me gir oss vel ikkje der, gjer me vel?

No skal det og seiast at å ha lese språkhistorie rett før ein går på eit slikt møte nok gir eit litt meir nøkternt syn enn det nokre her fremmar, men det er lov å vera litt stor i ord. Særleg for nynorskbrukarar.

tysdag 21. april 2009

Lite action, mykje panikk

Det er kanskje nokon som lurer på kvifor det er sopass lite action på bloggen for tida - til vanleg er det berre daudt når eg er heima og ikkje må lata som eg gjer noko fornuftig. Grunnen er den at eg helst vil skriva om noko positivt, og sjølv om det er mykje moro i byen, er det ein ting som overskuggar det: eksamenspanikken.

Eg har altså fått ein vill eksamenpanikk, for fyrste gong i mitt liv sit eg heile dagane på UB og sukkar, og eg veit ikkje heilt korleis dette skal gå. Eg veit jo at det går, det gjer det alltid, men ikkje korleis. Og ja, det er alt for tidleg med eksamenspanikk, det er nesten ein månad til (eg er ferdig...)!

søndag 19. april 2009

Det gode liv

"Det var liksom so plutseleg over," sa ei når me kom attende til byen. Dei fire andre nikka einig. Bergen er fin i fint ver, det er mykje bra folk her, og livet er generelt sett godt (når ein ser vekk frå eksamenspanikk) - men livet er enno betre i Skjerdal, når det er strålande sol, ingen tanke på skulearbeid og plikter, og ein har bra folk rundt seg.

Byfolka i ICY (vel, nokre av oss) fekk vårtur til Skjerdal, og dommen var einstemmig: Idyll! Paradis! Vakkert! og til og med eit par Her kunne eg budd... Og det er ikkje rart, for helgi har vore flott:
Magnhild på brygga nede ved fjorden. Grilling, skravling og bittelitt planlegging. Og diverse raude nasar, skallar og nakkar...Magnhild, Agnete og Einar i frukthagen, litt på leit etter lam, litt på tur.Skjerdal har mykje å by på for glade amatørfotografar frå "byd´n", mellom anna ein spanande fauna. Her var det Chili med Agnete ved sida og syskenbarn Gjøri oppå som skulle forevigast.Og so var det fjøsen, der Magnhild mellom anna vart kjent med killingane.Ein treng eigentleg ikkje gå lenger enn ut i hagen for å finna moro og utfordringar. Her er mine tre steg på slakk line foreviga. Saliba, Agnete og Einar på heimestølen Leim.

Ja, me var faktisk omlag like mykje ute som det ser ut på bileta. I tillegg hadde me sjølvsagt lange og rolege måltid, sightseeing på Vangen, og mengder av spel me gjerne ville gjennom (med varierande hell for dei fleste, heldigvis). Altså ein klassisk ICY-tur, utanom ein litt uplanlagt omveg om Vik pga stengt veg i Nærøydalen, og at me desverre ikkje var fleire. Men det var likevel ei strålande helg. Agnete, Einar, Magnhild og Saliba: takk for turen!

Ein kan lesa meir om turen, og sjå flotte bilete, på bloggen til Magnhild!

måndag 13. april 2009

Siste feriedag

Intens siste nyting av påskeferien, sjå på at dei andre set poteter:

Årets fyrste utandørs is! Anja i Flåm, for høvet:

Og so neste pause, ved Tvindefossen ein halvtime eller so seinare. Ein må då vera turistar i eige land:
No er eg attende i Bergen, på ingen måte klar til å starta på att, men glad for å vera i "eige" hus og eiga seng.

søndag 12. april 2009

Påske

Nerdane slår til igjen...

Det har jo ikkje vore noko nytt Ord for veka her i det siste, og denne veka (som var) vert det heller ikkje det. Derimot skal me sjå på litt grammatiske viderverdigheitar og språklege utviklingar, i samband med påske. Altså "påske", ordet.

Definisjonane av "påske" kan de finna her, det interessante er at sjølv om det er opphaveleg frå hebraisk, fanst ordet og på norrønt. Det betyr at det har gått gjennom nokre morosame endringar. Vokalen er blitt ein heva /o/ (altså utalt som ein skriven å, ikkje ein o, berre for å gjera dette greiare...) frå den norrøne skrivemåten á, eller ein har fått diftongering. Altså: på Austlandet seier dei /po:ske/, i Lærdal seier me /pauske/, (u er uttalt som ein skriven o) med kort diftong - noko som er konsekvent på Nord-vestlandet (Sogn til Sunnmøre), men kan veksla andre stader der dei òg har diftongering. I vårt område er det altså uaktuelt å sei /po:ske/ òg for dei som manglar difotng her, dei har i tilfelle ein kort vokal /o/ (utan kolon bak), på grunn av konsonantgruppa som kjem etter, og manglande analogi til uttalar med kort vokal.

Konsonantgruppa har òg litt ulik uttale ulike stader. I Indre Sogn vert den uttalt som dei fleste andre stadar i landet, men nærmar ein seg midtre og ytre vert det moroare. Der vert k´en palatalisert, og ein får ein uttale som liknar denne: /pausje/, der s og j vert uttalt saman i same lyd.

(Ja, eg sit og les om språkutvikling. Ja, eg ynskjer meg enno IPA-skrift på dataen. Og ja, so nerdete som dette burde det kanskje ikkje vera lov å vera...)

laurdag 11. april 2009

Når liene grønkar som hagar

I dag vart det målt 18 grader på Ljøsne. Eg har fått fregner i panna (som om det var noko nytt?), og i løpet av ein dag utandørs har me sett grønfargen komma krypande fram frå jorda, mellom brune greiner og dalande som eit slør ned over skogen i fjellsidene. Eg trur dette er min yndlingsdag i Lærdal gjennom eit heilt år, den dagen ein ser at det vert grønt, at dalen frå time til time skiftar farge frå brun og grå til lyst grøn og gyllen, og ein veit at våren ugjenkalleleg er komen.

Påsken har gått mykje til å setja poteter og elles driva på ute på garden. Men dei som kjenner meg veit godt at eg ikkje har noko i mot å sleppa snø og fjell og ikkje minst ski - og særleg når det er so fint i dalen er det ingen grunn til å forlata den. Og når vinden tek overhand eller sola gøymer seg, har det mykje omtalte lysthuset dessutan komme opp, og er innvigd med mange kaffipausar påsken gjennom.

(bilete: Olve set poteter, i vind. Pappa og mamma i solsteiken i glashuset)

onsdag 8. april 2009

Dinner and a movie

Telefon: "Vera med til Sogndal i dag? Treffa Einar?"
"Ja, det vil eg no..."
"Ok. Er der om fem minuttar"
"Hei, du må gi meg litt tid då!"
"Ok, ti minuttar då kanskje."

Trur desse karane at me sit ferdig kledde og sminka og ventar på at dei skal ringa? Heldigvis for nokon (kanskje for meg?) er eg (kan eg vera) ganske rask i snuen , og var klar til utflukt innan fem (ti då kanskje) minuttar. Og so for me til Sogndal, karane frå Borgund og eg, for å gå på restaurant, henga på senteret og sjå kino med gutegjengen frå tae kwon doen i Sogndal og eit par av deira kjærastar. Eg fekk vera med på kjøt og blod, sidan eg no aldri har vore kjent i tae kwon do-miljøet (surprise), og storkoste meg. The International var filmen - eigentleg ikkje so spanande, ikkje so bra slutt, ikkje so god historie, men med ein kjekk mann, so eg var nøgd eg.

torsdag 2. april 2009

Hamsun

Eg prøvde å lesa Victoria på ungdomsskulen. Kom halvvegs. Eg prøvde å lesa Pan på vidaregåande. Kom ikkje forbi dei fyrste sidene. Og nei, eg likte ingen av dei. Eg har altså mislikt Hamsun i årasvis, og sukka og stønna då eg oppdaga han på pensumlista på nordisk (kva trudde eg eigentleg, at eg unngjekk han...?)

Og so les eg Markens grøde i haust. Språket var fantastisk, historia spanande, hovudpersonen ein ekte helt og ideane lettfattelege (og einsretta, det må innrømmast). Men eg likte ikkje Hamsun for det altså, berre so det er slått fast (eg er jo ikkje den minst stae, er eg vel?). Og no har eg pressa meg gjennom Sult. Eg seier pressa, fordi det er ca 10 timar til eg har førelesing om den. Men elles har det eigentleg ikkje vore noko ork. Språket er drivande, plotet ikkje-eksisterande, men likevel meddrivande, hovudpersonen ein sær skapnad (som eg skremmande nok kjenner meg bittelitt att i nett no...), og eg likar Hamsun.

Ja, slik kan det altså gå på nordisk, ein blir forført av for lengst døde (og noko ideologisk tvilsame) forfattarar.