Reisebrev frå Jeriko

I dag vert innlegget frå Jeriko ein del av det eg har skrive i kveld. Ordføraren vår er nemleg god på å delegere, so i tillegg til å måtta halda eit improvisert føredrag om Lærdal, endte eg opp med å skriva reisebrev til Sogn Avis. Om dette skal brukast er usikkert, men me prøver. So får de lata vera å sladra om at eg nyttar ting før det kjem på trykk, og eg får heller oppmoda til å kjøpa laurdagsavisa...

– You're almost welcome, repeterar tolken vår. Me tek det i beste meining, og takkar. – Shukran. Den frasa har me lært, ikkje berre for å vera høflege, men fordi me har so mykje å vera genuint takksame for. DEt viktigaste er gjestfridomen me vert møtt med.

Me opplever mykje her i Jeriko, og ei i reisefølgjet kom med eit hjartesukk: - Det hjelper ikkje kva ein seier, me har jo ikkje ord som kan forklara dette likevel! Då tenkjer me på både det vonde me ser og høyrer, og alt det flotte me opplever. Eg vil likevel prøva å fortelja om ein ”vanleg” dag på tur i Jeriko.

Når eg kjem ned i lobbyen på hotellet står det ein bussjåfør og ein student og ventar på oss. Sjåføren tek stordelen av gruppa med til sentrum, dei skal besøka ein barnehage, medan nokre føl Nada til heimen hennar. Familien bur i ein av to flyktningeleirar i Jeriko, Aqabet Jaber. Far hennar kom hit i 1948, forvist frå det nyoppretta Israel. Sidan då har husveret endra seg frå telt til leirhus til eit nytt murhus, og tomta frå ein liten flekk til eit stort område med hage og hønsehus, men situasjonen som flyktning i eige land har ikkje endra seg på 61 år. Og flyktningestatusen er overført til borna. Her inne er alt lagt til rette av FN, men flyktingane har inga permanent adresse og dermed heller ingen demokratiske rettar. Nada prøver å roa oss frå kommune og politisk aktive liv: dei bryr seg ikkje så mykje om det her. Det er andre ting som er viktigare: utdanning, jobb, familie, overleving – og for ein del av dei kampen for retten til ein gong å returnera til fødestaden. Dei fleste her ser likevel ikkje det som sannsynleg, men dei drøymer om i det minste ein fri palestinsk stat.

Rett frå flyktningeleiren går turen til guvernøren for Jordan-dalen. Nokre offisielle besøk må ein innom, og ordføraren gjer heldigvis ikkje skam på oss. Det har han berre gjort ein gong på turen, då han sat sund dei nye utemøblane til verten vår – men me skuldar på dei fire dessertane han fekk den kvelden. Her viser dei nemleg gjestfridom gjennom mat, og då blir det mykje av den slags.

Frå guvernøren køyrer me ut av Jeriko og inn i israelskstyrt område. Me er litt nervøse når me passerar sjekkpunktet, men som nordmenn har me ingenting å frykta. For palestinarane kan sjekkpunkta derimot skapa forseinkingar på fleire timar, eller heilt hindra reise innan det palestinske området. Venene våre får heldigvis ingen problem i dag, og me kjem fram til ein landsby i ørkenen. Her besøker me en skule betalt av norske myndigheiter, og me ser at pengane frå norsk bistand kjem til nytte. I desse beduinlandsbyane har mykje undervising gått føre seg under open himmel, og gjer det til tider enno.

Mr. Abu Sultan tek i mot oss i sin landsby, ei samling hus og jordstykke som høyrer til storfamilien. Mannfolka møter oss og viser oss rundt, medan kvinnene held seg unna. Men etterkvart som ettermiddagen skrid fram, tiner òg dei opp, og dei unge jentene møter nokre av oss i maisåkeren. Det vert mykje latter og teiknspråk når ein skal kommunisera på to-tre språk ein eigentleg ikkje har felles, men me skjønnar kvarandre.

Kvelden vert nytta utandørs, med mykje god mat og god prat. Her er det den litt haltande tolkinga kjem inn, men med godvilje og mykje latter flyt samtalen likevel godt. Og når ein annan av gjestene i selskapet insisterar på at kvelden skal avsluttast med ein tekopp i hans hage, er me ikkje vanskelege å be. Trass i at eit hardt program ventar dagen etter, i dette høvet dagstur til Jerusalem og Betlehem, er det ikkje så freistande å avslutta. For medan dagane i Jeriko kan vera drepande varme, er kveldane nydeleg milde, med ei lukt av sjasmin og sitrusfrukt som er både spanande eksotisk og etterkvart svært velkjend og heimleg. For me kjenner oss svært velkomne her, og ikkje berre nesten. Og me kjenner oss takksame, både som får leva i eit land utan problema dei møter her, og som får lov å besøka denne verda med desse problema, og på same tid denne gjestfridomen.

(bilete: i Aqabet Jaber - far Damra, Anna, bror Damra, Nada Damra og Lasse.
Ørken.
På garden til Abu Sultan.
Eg og nokre av hans hundrevis av døttre...)